Format

Svaki fotografski sustav ima svoj format slike.

Iako je u doba digitalnih fotografskih aparata format postao prilično apstraktan pojam, jer korisnik nikada nema direktni kontakt s čipom u aparatu, on je i te kako važan jer definira cijelo mnoštvo parametara koji kasnije direktno ili indirektno korespondiraju s izgledom fotografije i načinom upotrebe aparata te tehničkim i estetskim parametrima fotografiranja. Jednostavno rečeno format je definiran dimenzijom površine koja registrira sliku, odnosno dimenzijom filma ili dimenzijom čipa.

U doba filma imali smo tri osnovna formata: 135, srednji i veliki.

135 je format koji koristi film s perforacijom, popularno ga zovu i "Lajka (Leica)" ili mali format, a najčešće 35 mm format. To je stoga što je širina filma 35 mm, kad se odbije perforacija i rub dobivamo sliku korisne širine 24 mm, dužina slike najčešće iznosi 36 mm, ali je postojalo aparata koji su radili i negative formata 24 x 24 mm (126 format). Izbušene rupice na rubovima filma (perforacije) potječu još od njegovih početaka jer to je zapravo kinematografski film kojeg je u fotografskom aparatu prvi put primijenila kompanija Leica (otuda prije spomenuti naziv).

Srednji format izveden je iz filma širine 60 mm odnosno 6 cm, taj je film namotan u rolu pa neki fotografi koriste i naziv "roll format". Film dolazi u dvije vrste rola koje imaju naziv "120" i "220", razlika je u tome što je u 220 rolu namotano duplo više filma nego u 120. Rekli smo da je format definiran dimenzijom slike, tako da je srednji format zapravo skupni naziv za više formata kojima je zajednička širina filma od 6 cm odnosno dimenzija bar jedne stranice negativa iznosi 6 cm. Unutar srednjeg formata najčešći su formati: 6x645, 6x6, 6x7 i 6x9. U razgovoru ili tekstovima srednji format možemo prepoznati po tome što uvijek u nazivu ima broj 6, inače se uvriježilo skraćeno pisanje, a pogotovo se koristi kratica u razgovoru, pa nitko neće govoriti šest puta šest nego samo, šest - šest.

Veliki format koristi filmove u listovima, svaka slika ide na svoj komadić filma. Ima mnoštvo različitih dimenzija, a uglavnom se koriste dimenzije u inčima (1inč = 2,54 cm), česti formati su 4x5, 5x7, 8x10, 11x14, 16x20 no postoje i mnogi drugi.

Što se tiče digitalne fotografije veličine čipova se znatno razlikuju od aparata do aparata, odnosno od proizvođača do proizvođača. Čipovi u digitalnim aparatima, pogotovo u kompaktnim digitalnim aparatima su znatno manji od 35 mm formata, mogu biti reda veličine 6x8 mm što znači da imaju znatno manju površinu odnosno znatno manju dijagonalu. Veličina dijagonale određuje odnose dijagonale i žarišne duljine objektiva što utječe na karakteristike objektiva, a to se pak direktno očituje u mnogi drugim parametrima prilikom fotografiranja. U kategoriji digitalnih SLR aparata postoji nekoliko formata: 4/3 je standard kojeg je uveo Olympus (dimenzije čipa su 17,3x13 mm), tu je zatim APS-C format (22,5x15 mm), APS format (23,6x15,8 mm) i tzv. full-frame format, čip koji ima aktivnu površinu veličine 24x36 mm odnosno kao 35 mm film.